Miesiącami projektują, programują i testują rozwiązania informatyczne, ponoszą koszty reklamy i marketingu, poprawiają ewentualne błędy, aby w końcu... udostępnić swoje produkty za darmo w internecie. Mowa oczywiście o producentach bezpłatnego oprogramowania, których działania większości z nas mogą wydawać się, delikatnie mówiąc, dziwne. Czy pracują charytatywnie, wyłącznie z potrzeby misji? A może jednak czerpią wymierne korzyści płynące z dostarczania na rynek darmowych systemów informatycznych?
Źródła dochodów producentów darmowego oprogramowania
Jakiś czas temu pisałem o mitach na temat systemów opensource'owych: że ich jakość jest niska, że są niestabilne, niewspierane itd. Większość z tych nieprawdziwych, negatywnych opinii wynika z niezrozumienia modelu biznesowego producentów tego typu narzędzi. Warto pamiętać, że w zasadzie każda firma informatyczna zajmująca się wytwarzaniem oprogramowania osiąga z tego tytułu korzyści finansowe, nawet jeśli oferuje swoje produkty zupełnie za darmo. Pobieranie opłat licencyjnych za ich wykorzystywanie to bowiem nie jedyny sposób na zarabianie pieniędzy w wyniku prowadzonej działalności biznesowej. Poniżej opisuję kilka popularnych źródeł dochodów producentów bezpłatnych systemów informatycznych.
Komercyjne wersje oprogramowania
Często zdarza się, że dany system informatyczny dostępny jest w kilku edycjach - zarówno darmowej, jak i komercyjnej. Wersja bezpłatna, najczęściej o otwartym kodzie źródłowym (Open Source), służy wówczas jako wabik na klientów wersji płatnej (o szerszej funkcjonalności, nowocześniejszym interfejsie itd.). Oczywiście nie oznacza to, że jakość oprogramowania darmowego nie może być wysoka. Wręcz przeciwnie, często zdarza się, że bezpłatne wersje komercyjnych produktów, dzięki ciekawym dodatkom opracowanym przez społeczności ich użytkowników, swoimi możliwościami przewyższają swoje płatne odpowiedniki.
Płatne moduły
Niektórzy producenci oprogramowania przyjmują następujący model biznesowy: oferują bezpłatny system informatyczny w wersji bazowej oraz odpłatne dodatki rozszerzające jego podstawowe możliwości. Przykładem może być tutaj opensource'owy system ERP zawierający w standardzie moduły MRP i FK, pozostałe elementy (np. CRM czy HRM) oferując za opłatą.
Sprzedaż innych rozwiązań
Rzadko bywa tak, że dana firma zajmuje się rozwijaniem tylko jednego systemu informatycznego. Najczęściej ma w swojej ofercie kilka narzędzi, spośród których niektóre mogą być darmowe, a inne odpłatne. W takiej sytuacji, te pierwsze pełnią funkcje reklamowe, mające przyciągnąć uwagę klientów. W ten sposób działają zwykle producenci dodatków do opensource'owych systemów informatycznych, twórcy szablonów stron internetowych czy graficy.
Usługi hostingowe
Któż lepiej zadba o optymalną i niezawodną konfigurację serwera, na którym zainstalowany jest system, jak nie jego producent? Z takiego założenia wychodzi wielu twórców oprogramowania, udostępniając je co prawda za darmo, jednak oferując własne, oczywiście odpłatne, usługi hostingowe (tj. model Software as a Service, w którym system dostępny jako usługa internetowa, bez konieczności jego instalacji).
Wsparcie techniczne
Producenci darmowego oprogramowania oprócz płatnych usług hostingowych, bardzo często świadczą również odpłatne wsparcie techniczne, polegające na rozwiązywaniu problemów z aplikacją oraz konsultacjach w sprawie jej wybranych funkcji.
Usługi wdrożeniowe
Darmowe oprogramowanie, które w dzisiejszych czasach najczęściej charakteryzuje się otwartym kodem źródłowym (Open Source), rzadko kiedy traktowane jest jako rozwiązanie "pudełkowe" (tj. gotowe do użytku bezpośrednio po instalacji). Znacznie częściej systemy tego typu podlegają pracom wdrożeniowym, czyli różnego rodzaju dostosowaniom do indywidualnych potrzeb klienta - parametryzacji, odpowiedniej konfiguracji czy rozbudowie o dodatkowe funkcje. Usługi te świadczy zdecydowana większość producentów darmowych rozwiązań informatycznych.
Dotacje społeczności użytkowników i reklamy
Niektóre firmy informatyczne i organizacje zajmujące się wytwarzaniem oprogramowania rzeczywiście nie pobierają z tego tytułu żadnych opłat od użytkowników - zarówno bezpośrednich (np. płatny hosting), jak i pośrednich (np. sprzedaż innych rozwiązań). Biorąc pod uwagę, że muszą one w jakiś sposób finansować swoją działalność, w takiej sytuacji mają one dwa rozwiązania: zarabianie na emisji reklam w systemie bądź zdanie się na łaskę sponsorów (którymi mogą być również użytkownicy końcowi systemu). Z dobrowolnych dotacji użytkowników utrzymuje się m.in. Wikipedia.
Komentarze