Dobrą zabawę lubi każdy z nas, dlatego tak chętnie sięgamy po gry komputerowe, planszowe czy towarzyskie. Gry dostarczają nam rozrywki, stąd nic dziwnego, że spędzanie przy nich naszego czasu jest przyjemnością - w przeciwieństwie do wielu innych czynności, za którymi nie przepadamy bądź które wymagają od nas wysiłku.
A gdyby wykorzystać elementy i mechanizmy znane z gier w innych dziedzinach życia, np. w biznesie - tak abyśmy związane z nimi aktywności wykonywali chętniej, szybciej, skuteczniej? To jak najbardziej możliwe dzięki grywalizacji (z j. angielskiego gamification). W dzisiejszym artykule wyjaśnię na czym ona polega i jak ją stosować.
{flike}
Co to jest grywalizacja (gamification)?
Gamification, termin znany w Polsce jako grywalizacja, to stosunkowo młode pojęcie - funkcjonuje od zaledwie kilku lat. Oznacza on wykorzystanie cech, mechanizmów oraz elementów gier w realnej rzeczywistości, w celu niezwiązanym z samą grą. Warto tutaj zaznaczyć, że mówiąc o grach, nie ograniczamy się do konkretnego ich rodzaju. Gamification czerpie zarówno z gier karcianych, sportowych, planszowych, towarzyskich, komputerowych (wideo), jak i innych.
Dlaczego mielibyśmy chcieć wykorzystywać elementy gier w realnej rzeczywistości? Aby skuteczniej i efektywniej osiągać założone cele - grywalizacja sprawia bowiem, że znacznie chętniej wykonujemy czynności prowadzące nas do ich osiągnięcia. Zasada jej działania jest bardzo prosta: zakłada, że realizacja wytyczonych celów wiąże się z pewnym wysiłkiem - fizycznym, intelektualnym bądź po prostu z nudą (np. konieczność wykonywania powtarzających się, mechanicznych zadań w pracy). Zastosowanie gamification wpisuje elementy gier (stworzonych przecież po to, aby wciągać i dostarczać rozrywki) w te czynności, które w normalnych warunkach trudno nam podejmować (bo np. nam się nie chce) - tak, abyśmy wykonywali je chętniej i dokładniej.
Brzmi to może nieco utopijnie, jednak według badań specjalistów, a także empirycznych danych firm i osób, które stosują metody grywalizacyjne, efekty gamification są znakomite. Nie może to dziwić biorąc pod uwagę wyniki poniższej sondy, przeprowadzonej przez portal Talentlms.com, na którym można znaleźć szersze jej podsumowanie. Aż 79% ankietowanych stwierdziło, że ich produktywność w pracy bądź w szkole byłaby większa, gdyby pełnione przez nich obowiązki przybrały formę gry.
Elementy gier - czyli właściwie co?
Wspomniałem wyżej, że ideę gamification definiuje wykorzystanie cech, elementów i mechanizmów znanych z gier w celach niezwiązanych z samą grą. Czym jednak są te cechy, elementy i mechanizmy? O jednoznaczną definicję trudno - każda gra jest bowiem inna (i tak np. planszowy monopol na pierwszy rzut oka ma niewiele wspólnego z karcianym pokerem, piłką nożną, bierkami czy komputerowym Wiedźminem). Jednak tylko pozornie, gdyż wszystkie wymienione gry posiadają pewne cechy wspólne. Przede wszystkim:
- dostarczają rozrywki - gramy w nie po to, aby się rozerwać, dobrze się bawić,
- zakładają rywalizację z innymi graczami - w trakcie gry rywalizujemy z innymi ludźmi, przeciwnikiem wirtualnym bądź własnymi słabościami (np. sporty indywidualne),
- mają cel rozgrywki - każda gra ma zdefiniowany cel rozgrywki, gramy po to aby wygrać bądź znaleźć się jak najwyżej w rankingu końcowym,
- posiadają zasady - gramy w wymyślonej, ściśle określonej regułami rzeczywistości.
Powyższe cechy gier wykorzystujemy również w grywalizacji. Ogólny opis mechanizmów w niej stosowanych możemy zaś sprowadzić w zasadzie do jednego, najważniejszego - tj. tego mechanizmu, który sprawia, że dana gra jest wciągająca - gracze chcą w nią grać i realizować jej cele. Natomiast najpopularniejsze, sztandarowe (co wcale nie znaczy, że jedyne słuszne!) elementy gier implementowane przez metody gamification to m.in. wszelkiego rodzaju:
- punkty i nagrody - otrzymywane przez graczy np. za wykonywanie określonych czynności,
- rankingi - zestawienia wyróżniające graczy o np. największej zdobyczy punktowej,
- odznaczenia i bonusy - wszelkiej maści znaczki i wyróżnienia otrzymywane przez graczy za szczególne osiągnięcia,
- udoskonalenia - np. poprawa właściwości własnej wirtualnej postaci w taki sposób, aby gracz mógł wykonywać pewne czynności jeszcze efektywniej (np. nowe, lepsze narzędzia),
- avatary - grafiki i zdjęcia jednoznacznie identyfikujące graczy,
- wirtualna waluta - rodzaj punktacji, którą gracz może wykorzystać np. w wirtualnym sklepie w celu rozwoju własnej postaci,
- poziomy - po ukończeniu określonych zadań poziomu 1 gracz ma możliwość wykonania zadań poziomu 2, które wcześniej nie były dla niego dostępne.
Wymienione elementy gier wykorzystywane przez grywalizację to oczywiście jedynie przykłady. Warto mieć świadomość tego, że samo zastosowanie np. punktacji i rankingu w firmie, z automatu nie podniesie efektywności pracowników. Aby w tym przypadku można było mówić o implementacji grywalizacji, poza użyciem samych elementów gry w firmowej rzeczywistości, należy zadbać również o podstawowy mechanizm znany z gier, a także wykorzystanie ich najważniejszych cech (o czym pisałem wyżej).
Jak wykorzystać grywalizację w biznesie?
Metody gamification najczęściej wykorzystuje się w zakresie rozwoju osobistego (np. w celu poprawy efektywności ćwiczeń fizycznych, a w konsekwencji własnej kondycji) oraz w biznesie. Pierwszy z obszarów pozwolę sobie pominąć (zainteresowanych odsyłam na wideobloga rozwojowiec.pl, który wiele miejsca poświęca tematyce grywalizacji w procesie samodoskonalenia).
W biznesie grywalizację można natomiast wykorzystać na co najmniej dwa sposoby:
- wewnętrznie - w celu poprawy warunków pracy czy też zwiększenia zaangażowania i efektywności własnych pracowników,
- zewnętrznie - w celu zwiększenia zaangażowania klientów (bądź partnerów biznesowych), ich przywiązania do naszej marki, czy też poprawy jej postrzegania przez otoczenie.
Niezależnie od wybranego sposobu jej wykorzystania w firmie, grywalizacja może być stosowana równolegle na wielu płaszczyznach: np. organizacyjnej (różnego rodzaju konkursy z nagrodami czy rankingi), produktowej (wyroby wyposażone w elementy grywalizacji - np. dodatki kolekcjonerskie) bądź na poziomie oprogramowania komputerowego (np. gry wkomponowane w biznesowe systemy informatyczne, aktywizujące pracowników; sklepy internetowe zachęcające klientów do powtórnych zakupów; fora internetowe premiujące użytkowników, którzy pomagają rozwiązywać problemy innych itp.).
Grywalizacji w biznesie planuję poświęcić kilka kolejnych artykułów na blogu. Oczywiście z racji jego tematyki skupię się w nich na wykorzystaniu elementów gier w ramach oprogramowania dla firm. Moim zdaniem metody gamification mają przed sobą wielką przyszłość, a ich stosowanie daje możliwość szybkiego osiągnięcia przewagi konkurencyjnej na rynku - zwłaszcza teraz, gdy grywalizacja nie jest jeszcze powszechnie znana i używana.
Komentarze